AİLE VE ŞİRKET ANAYASASI

Ülkemizde ve dünyada, ekonomi piyasalarını yönlendiren şirketlerin büyük çoğunluğu aile şirketleridir. Türkiye’deki şirketlerin %95’i ve halka açık şirketlerin ise %75’inin aile şirketlerinden oluştuğu; aile şirketlerinin, gayrisafi milli hasılanın yüzde 75’ini temsil ettiği ifade edilmektedir. Bu noktada, aile ilişkileri ile bu denli büyük ekonomik gücün bir arada yürütülmesinin yarattığı zorluklar, şirketin bir veya iki nesil sonrasına aktarımına büyük oranda engel olmaktadır.

Nitekim her 100 şirketten yalnızca 3’ü üçüncü kuşağa ulaşabilmektedir. Aile şirketleri için çözüm yolu kurumsallaşma ve profesyonelleşmeden geçmektedir. Aile üyeleri ile profesyonellerin kimyasını iyi tutturan şirketler, bahsedilen nesil aktarımını ve ekonomik başarıyı sağlayabilmektedir.

Aile şirketlerinin kurumsallaşmasının temeli ise, aile bireylerinin şirketlerdeki görevlerini ve işlevlerini belirleyen, hâkimiyet altında bulundurulan bu şirketlerin ekonomik adımlarının planlanıp gerekli kararların alınmasını sağlayan, nesil aktarımı ve miras paylaşımında kurallar koyan, şirketlerde profesyonellerin varlığını garanti altına alan bir aile anayasasının yapılmasıdır.

Forensis Hukuk, daha önce pek çok ünlü aileye hukuki danışmanlık hizmeti vermiştir. Kurumsallaşmaya giden yolda atılacak ilk ve belki en önemli adımda hazırlanacak Aile Anayasası için gerekli tecrübe ve bilgi birikimini haizdir. Aile Anayasası temel olarak şu içeriktedir:

• Genel Hükümler bölümünde Amaç, Tanımlar, Aile Vizyonu, Aile Gelenekleri gibi temel kavramlar ele alınır.
• Aile Meclisi bölümünde Meclis’in Oluşumu, Karar Alma Mekanizmaları ve Nisaplar, Yeni Üye Alımı, Üyelerin İstifası, Başkanlık, Toplantı Usulü, Üyelerin Aile Dışı İş İlişkileri gibi konular düzenlenir. Aile Meclisi, en önemli ve en yetkili karar organıdır. Bu sebeple Meclisi işler halde tutmak için Tıkanma (Deadlock) durumunda izlenecek yol ve alınacak önlemler de bu bölümde gösterilir.
• İcra Kurulu ve Profesyoneller bölümünde aile üyelerinin profesyonellerden destek aldıkları ve Aile Anayasası’nda belirlenen konularda karar almaya yetkili İcra Kurulu’na ilişkin kurallar konulur. Profesyonellerin nitelikleri ve kaç kişi olacakları, yetkileri bu bölümde düzenlenir.
• Aile Üyelerinin Gelirleri ve Harcamaları ayrı bir bölümde düzenlenir. Ülkemizde kurumsallaşmanın önündeki en büyük engel kişilerin şirketleri kasaları gibi kullanmalarıdır. Ortaklar Cari Hesabı şeklinde işleyen bu sistem şirketlerin sağlıklı büyümelerinin önündeki en büyük engeldir. Bu bölümde Aile Üyelerinin şirketle olan ilişkileri düzenlenerek şeffaflık sağlanmakta ve şirketlerin ekonomik olarak zarar uğratılmalarının önüne geçecek düzenlemeler yapılmaktadır.
• Mülkiyet bölümünde Aile’nin sahip olduğu malvarlığının bölüşümü yapılır. Şirketlerdeki hissedarlık oranları ve pay devrine ilişkin kurallar ele alınır.
• Son Hükümler de Anayasa’nın yürürlüğe girme tarihi ve uyum süreci belirlenir. Anayasa’ya uyma konusundaki yaptırımlar ve uyuşmazlık çözüm yöntemleri de gösterilir.