KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN FAYDALANMA, FESİH YASAĞI VE ÜCRETSİZ İZNE İLİŞKİN SÜRELERİN UZATILMASI HAKKINDA

-HUKUK BÜLTENİ-

                                               BÜLTEN TARİHİ: 08/07/2020

1. GİRİŞ

Covid-19 nedeniyle dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlar kapsamındaki zorlayıcı sebep gerekçesiyle kısa çalışma uygulanan işyerleri için kısa çalışma ödeneğinin süresinin uzatılması hakkındaki 2706 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, 31171 sayılı ve 30 Haziran 2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Karar ile kısa çalışma ödeneğinden faydalanma süresinin bir ay uzatılmasına karar verilmiştir.

2707 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 4857 sayılı İş Kanunun (“İş Kanunu”) geçici 10. maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen sürelerin bir ay uzatılmasına karar verilmiştir. Bu süreler her türlü iş ve hizmet sözleşmesinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemeyeceği ile işverenin işçiyi tamamen veya kısmen izne ayırabileceği düzenlemeler olup; Karar 31171 sayılı ve 30 Haziran 2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir.

Bu hukuk bülteninde yukarıda belirtilen Kararlar kapsamında kimlerin yer aldığı ele alınmaya çalışılacaktır.

2. HUKUKİ DÜZENLEMELER VE KAPSAM

2.1. KISA ÇALIŞMA

Kısa çalışma kurumuna ilişkin temel mevzuat 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ve bu kanuna dayanarak çıkartılan; 30.04.2011 tarih ve 27920 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik’tir. 26 Mart 2020 tarihli ve 31080 sayılı mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan 7226 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 41. maddesi ile 4447 sayılı Kanun’ da 30.06.2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere birtakım önemli geçici düzenlemeler yapılmıştır.

İşverenler, işyerinin tamamında haftalık çalışma süresinin azaltılması; işyerinin bir bölümünde haftalık çalışma süresinin azaltılması; işyerinin tümünde faaliyetin tamamen durması veya işyerinin bir bölümünde faaliyetin tamamen durması yöntemlerinden birine dayanarak kısa çalışma başvurusunda bulunabilmekte idi. Ancak (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvurularında işçinin sahip olması gereken şartlarda bazı değişiklikler yapılmış ve geçici 23. maddeyle bu süre 3 ay ve 30/06/2020 tarihine kadar olarak belirlenmişti. İlgili süre geçici 23. maddenin son fıkrası doğrultusunda bir ay süreyle uzatılmıştır.

2.2. FESİH YASAĞI VE ÜCRETSİZ İZİN

17.04.2020 tarihli ve 31102 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 9. maddesi ile İş Kanununda geçici 10. madde düzenlemesi yapılmıştır, düzenleme yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.

Geçici 10. madde düzenlenmesi ile her türlü iş veya hizmet sözleşmesinin, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle 25. maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemeyeceği düzenlenmiştir. Bu madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.

Aynı düzenleme ile işçinin yazılı muvafakati olmadan ücretsiz izne ayrılamayacağı kuralına önemli bir istisna getirilmiş ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç aylık süreyi geçmemek üzere işverene işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilme imkanı tanınmıştır. Bu madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmanın işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmesini fesih hakkı vermeyeceği açıkça hüküm altına alınmıştır.

3 aylık süreler normal şartlarda 17.07.2020 tarihinde sona erecekken geçici 10. maddenin son fıkrasına dayanarak bir ay süre ile uzatılmıştır.

3. SONUÇ

Kısa çalışma ödeneğinden faydalanma süresi; ilgili Cumhurbaşkanı Kararının yayımı tarihi öncesinde kısa çalışma uygulaması biten işyerleri açısından 01.07.2020 tarihinden itibaren, Kararın yayımlandığı tarihte kısa çalışma uygulaması devam eden işyerleri açısından ise kısa çalışma bitiş tarihinden başlamak üzere bir ay süreyle uzatılmıştır. Kısa çalışma şartlarının devam ediyor olması halinde yeni bir başvuru ve uygunluk denetimi yapılmasına gerek bulunmaksızın ödenekten bir ay süreyle daha faydalanılabilecektir. Bu uzatmadan 30.06.2020 tarihine kadar kısa çalışma başvurusunda bulunmuş olan işyerlerinin faydalanabileceğine dikkat edilmelidir. Yani uzayan başvuru süresi değil faydalanma süresidir ve daha önce kısa çalışmadan yararlanan aynı işçiler için geçerlidir.

İşçinin işveren tarafından kısmen veya tamamen ücretsiz izne ayrılabilmesi için 17.07.2020 tarihinde sona eren süre bir ay süreyle uzatılmıştır. Bu süre içinde işçinin ücretsiz izne dayanarak iş sözleşmesini feshetme hakkı bulunmamaktadır.

İşveren tarafından haklı neden olmaksızın yapılacak fesih yasağı için 17.07.2020 tarihinde sona eren süre bir ay süreyle uzatılmıştır. Bu süre zarfında işveren, işçi çıkarması halinde sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezasıyla karşılaşacaktır. İşçi tarafından yapılan fesihler yasak kapsamında değildir.

Saygılarımızla

Forensis Hukuk Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için bir hukuk bürosuyla bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz.