LİSANSSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALLERİNDE KAPASİTE ARTIRIMI

-HUKUK BÜLTENİ-

                                               BÜLTEN TARİHİ: 17.04.2020

I. GİRİŞ

Ülkemizde yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimi konusunda son yıllarda önemli gelişmeler yaşanmıştır. Bu gelişmelere bağlı olarak hukuki altyapıda da önemli değişiklikler yaşanmış ve nihayet 12 Mayıs 2019 tarih ve 30772 sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği (“Yönetmelik”)  ile yeni bir döneme girilmiştir. Bu düzenlemeye göre 2/10/2013 tarihli ve 28783 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik ile 2/10/2013 tarihli ve 28783 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ ‘in yerine bu yönetmeliğin aldığı söylenebilir.

Gerek Yönetmelik kapsamında gerekse daha önceki yönetmelik ve tebliğler kapsamında yapılmış başvurulara istinaden alınmış bağlantı anlaşmasına çağrı mektupları, bağlantı anlaşmaları da Yönetmelik hükümlerine göre kurulum işlerini yapmakta ve enerji satışını gerçekleştirmektedir.

II. KURULU GÜÇ ve KAPASİTE ARTIRIMI

Yönetmelik kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından lisanssız olarak elektrik üretimi için başvuruda bulunanlardan kurulu gücü 1 megawatt veya altında olan tesisler için lisans alma veya şirket kurma yükümlülüğü yoktur. Bu kapsamda lisanssız güneş enerjisi santralleri için başvuru formunda tesis kurulu gücü 1 MW ‘nin (1.000 kW) altında belirtilmekte buna göre proje hazırlanmaktadır.

Başvuru yapanlardan yaptığı başvurusu uygun görülenlere bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu verilmektedir. Kendisine bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu tebliğ edilenlere, bağlantı anlaşmasına çağrı mektubunun tebliğ tarihinden itibaren yüz seksen gün içinde bağlantı anlaşması için aranan şartları tamamlamak ve bağlantı anlaşmasını imzalamak üzere süre verilir.

Yönetmelik ‘in 17/6 maddesinde bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu çıkanlar ve bağlantı anlaşmaları imzalananlar açısından kurulu güç kapasite artırımının hangi şartlarda yapılabileceği düzenlenmiştir. Buna göre, yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yapılacak başvurular neticesinde bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu almaya hak kazanan ve bağlantı anlaşması imzalanan üretim tesislerinde kurulu güç artışı talebinde bulunulması halinde, ilgili talep söz konusu talebin yapıldığı ayda yapılan diğer tüm başvurular ile birlikte değerlendirilir. Bu kapsamda;

a) Söz konusu talebe komisyon tarafından olumsuz görüş verilmesi halinde, başvuru sahibine ait mevcut bağlantı anlaşmasının geçerliliği devam eder.

b) Söz konusu talebe komisyon tarafından olumlu görüş verilmesi halinde, olumlu görüşün başvuru sahibine tebliğ edildiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde üretim tesisinin projesi tadil edilerek ikinci fıkra çerçevesinde Bakanlık veya Bakanlığın yetki verdiği kurum ve/veya tüzel kişilerin onayına sunulur. Proje onayının tamamlanmasından itibaren otuz gün içerisinde ilgili bağlantı anlaşması yeni kurulu güce göre revize edilir. İlgili gerçek veya tüzel kişinin süresi içerisinde anlaşmayı imzalamaktan imtina etmesi halinde, kurulu güç artışı talebine ilişkin bağlantı görüşü kendiliğinden geçersiz hale gelir. Bu durumda ilgili kişinin başvuruda sunduğu belgeler kendisine iade edilir.

c) Kurulu güç artışına ilişkin talebin olumlu bulunması halinde, ilgili üretim tesisinin tamamlanması için olumlu bulunma tarihinden itibaren bağlantı seviyesine ve tesis tipine göre 19 uncu maddenin birinci fıkrasında belirlenen süreler ilave olarak verilir.

Yönetmelikte açık bir düzenlemeye yer verilmemiş ise de; kapasite artırımının tesisin geçici kabul işlemlerinin yapılmasından sonra yapılmasına engel bir durum gözükmemektedir. Uygulamada bağlantı anlaşması aşamasında hazırlanan projelerin, tesisin kurulumu esnasında revize edilerek, revize projeye göre kurulum yapıldığına şahit olunmaktadır. Ancak geçici kabulü yapılmış tesislerin de proje tadili ile kurulu gücünü artırması mümkündür.

III. TEKNİK GEREKLİLİKLER

Yönetmelik kapsamında proje tadili mümkün ise de yapılacak tadil sonucunda kurulu gücün 1 MW üzerinde olmaması gerekmektedir. Zira  1 MW altında kurulu gücü bulunun lisanssız güneş enerjisi santralleri açısından lisans başvurusu yapılması zorunlu değildir. Bu nedenle proje tadili yapılsa bile AC (Alternating Current-Alternatif Akım) gücü 1 MW ‘nin altında olmakla birlikte DC (Direct Current-Doğru Akım) gücünün, geçici kabul öncesinde veya sonrasında proje tadili yapılmak suretiyle artırılması mümkündür.

Kapasite artırımı için hazırlanan proje TEİAŞ, TEDAŞ ve ilgili şebeke işletmecisinin birer temsilcisinden oluşan bir komisyon tarafından incelenir. Söz konusu komisyon oy çokluğu ile karar alır. Komisyon tarafından tadilat projesinin kabul edilmesi halinde projeye uygun olarak kurulum (EPC) işleri yapılacaktır.

Kapasite artırımı için tadilat projesi hazırlanırken; proje ve uygulama maliyetinin göz önünde bulundurulması ve aynı tesisin kurulumu aşamasında olduğu gibi bir fizibilite araştırması yapılması uygun olacaktır. Yine projenin onaylanabilmesi için tesisin bileşenlerinin (panel, evirici ve diğer bileşenlerin) tolerans değerlerinin dikkate alınması gerekmektedir. Mevcut kurulu tesisler içindeki bileşenlerin kapasiteleri de kapasite artırımında belirleyici olacaktır. Özellikle yapılacak kapasite artırımı ilgili sahaya yeni paneller dizilmesi de gerekeceğinden, sahada yeni panel dizilmesine imkân sağlayacak kadar arazinin de bulunması gerekecektir.

IV. SONUÇ

Lisanssız güneş enerjisi santrallerinin gerek geçici kabulden önce gerekse geçici kabulden sonra kapasitelerinin artırılması mümkündür. Kapasite artırımında DC gücün artırılması söz konusu olacak, buna göre sisteme verilecek enerji miktarı artırılabilecektir. Kapasite artırımı için proje hazırlanması ve bu projenin onaylanması gerekmektedir. Özellikle geçici kabulü daha önce yapılmış tesisler açısından sahadaki mevcut ekipmanın kapasite artırımına uygun olup olmadığı da gözetilerek karar verilmesi gerekir.

Saygılarımızla

Forensis Hukuk Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için bir hukuk bürosuyla bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz.