MESAFELİ SÖZLEŞMELER YÖNETMELİĞİNDE YAPILAN ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER HAKKINDA

-HUKUK BÜLTENİ-

                                               BÜLTEN TARİHİ: 31/08/2022

I) GİRİŞ

23.08.2022 tarihli 31932 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği hükümlerine önemli değişiklikler getirilmiş olup tarafların birtakım yükümlülükleri arttırılmıştır. Bültende getirilen değişikliklere değinilecektir.

II) 31932 SAYILI YÖNETMELİK İLE GETİRİLEN ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER

A) MESAFELİ SÖZLEŞME HÜKÜMLERİNİN UYGULANMAYACAĞI ALAN GENİŞLETİLMİŞTİR.

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nin 2’nci maddesinde yönetmelik hükümlerinin uygulanmayacağı sözleşmeler sayılmış olup söz konusu düzenlemeyle “Kısa mesaj aracılığıyla kurulan ve eş zamanlı olarak tamamen ifa edilen abonelik içermeyen katma değerli elektronik haberleşme hizmetleri ile 23/6/1983 tarihli ve 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu kapsamındaki bağışlar ve kamu kurumlarınca sunulan katma değerli elektronik haberleşme hizmetleri” ifadesi eklenerek mesafeli sözleşme hükümlerinin uygulanmayacağı sözleşmeler genişletilmiştir.

B) ARACI HİZMET SAĞLAYICI TANIMLANARAK ARACI HİZMET SAĞLAYICININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ ARTTIRILMIŞTIR.

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nde aracı hizmet sağlayıcı tanımlanmamıştır. Buna ek olarak aracı hizmet sağlayıcının yükümlülüğü ve sorumluluğu, yönetmelikte yer alan hususlardan dolayı satıcı veya sağlayıcı ile yapılan işlemlere ilişkin kayıtları üç yıl boyunca tutmak ve istenilmesi halinde bu bilgileri ilgili kurum, kuruluş ve tüketicilere vermekle sınırlandırılmıştı. 31932 sayılı Yönetmelik ile yapılan değişiklikle aracı hizmet sağlayıcı “oluşturduğu sistem ile uzaktan iletişim araçlarını kullanmak veya kullandırmak suretiyle satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden gerçek veya tüzel kişi” şeklinde tanımlanarak birçok hususta aracı hizmet sağlayıcılarına yükümlülük getirilmiştir.

1) ÖN BİLGİLENDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Tüketici, mesafeli sözleşmenin kurulmasından ya da buna karşılık gelen herhangi bir teklifi kabul etmeden önce Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nin 5’inci maddesinin birinci fıkrasında bulunan hususların tamamını içerecek şekilde bilgilendirilmek zorundadır. Yapılan değişiklikle birlikte tüketici bilgisine sunulan ön bilgilendirme metinlerinde satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden aracı hizmet sağlayıcının adı veya unvanı, MERSİS numarası veya vergi kimlik numarası, açık adres, telefon numarası ve benzeri iletişim bilgileri ile şikayetlere ilişkin çözüm yöntemlerine yer verilmesi zorunluluğu getirilmiştir.  Yeni düzenlemede, veri girişinin satıcı veya sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlar hariç olmak üzere, bu maddede belirtilen bilgilendirmelerde bulunulması zorunlu hususlardaki eksikliklerden aracı hizmet sağlayıcı sorumlu tutulmuştur. Değişiklik öncesi ön bilgilendirmenin yapılması, teyidi ve ön bilgilendirmenin yapıldığının ispatında satıcı veya sağlayıcı sorumluyken değişiklikle birlikte, mesafeli sözleşmenin platform üzerinden kurulması halinde aracı hizmet sağlayıcı satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu kılınmıştır. Ayrıca satışa sunulan mal veya hizmete ilişkin platform üzerinden yapılan reklam ve tanıtımlarda taahhüt edilen bilgiler ile ön bilgilendirmede bulunması zorunlu hususların uyumlu olmasından ve ispatından da aracı hizmet sağlayıcı sorumlu tutularak aracı hizmet sağlayıcının sorumluluğu arttırılmıştır.

2) ELVERİŞLİ SİSTEM KURMA VE DERHAL BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ

31932 sayılı Yönetmelikle birlikte, aracı hizmet sağlayıcısına, tüketicilerin aşağıda belirtilen hususlara ilişkin talep ve bildirimlerini iletebilmelerine ve takip edebilmelerine elverişli bir sistem kurması ve kesintisiz olarak bu sistemi açık tutması zorunluluğu getirilmiştir:

 a) Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirim.

b) Sözleşmenin feshine dair bildirim.

c) Bedel iadesi talebi.

d) Tüketicilerin satıcı veya sağlayıcı ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların talebi.

e) Teslimat veya ifaya ilişkin talep ve şikayetler.

Aynı zamanda aracı hizmet sağlayıcısı bu talep ve bildirimleri, satıcı veya sağlayıcıya derhal iletmek zorundadır. Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcı tüketicinin cayma formunu doldurabilmesi veya cayma beyanını gönderebilmesi için de platform üzerinde gerekli sistemi kurmak ve tüketicilerin iletmiş olduğu cayma beyanlarının kendisine ve satıcı veya sağlayıcıya ulaştığına ilişkin teyit bilgisini tüketiciye derhal iletmek zorundadır.

3) BEDEL İADESİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Aracı hizmet sağlayıcı, satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde tahsil ettiği mal veya hizmet bedeli ile teslimat masraflarının tüketiciye iadesinden, satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumludur.

C) TÜKETİCİ ALEYHİNE OLACAK ŞEKİLDE CAYMA HAKKINA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER GETİRİLMİŞTİR.

1) CAYMA HAKKINI KULLANAN TÜKETİCİNİN İADEYE AİT TAŞIMA BEDELİNDEN SORUMLU TUTULMASI

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nde satıcının iade için belirttiği taşıyıcı aracılığıyla malın geri gönderilmesi halinde, iadeye ilişkin masraflardan satıcı sorumluydu. Satıcının ön bilgilendirmede iade için herhangi bir taşıyıcıyı belirtmediği durumda ise, tüketiciden iade masrafına ilişkin herhangi bir bedel talep edilemezdi. Değişiklikle birlikte malın satıcı tarafından belirlenmiş taşıyıcıyla iadesi halinde, teslim masrafını geçmemek üzere iade masraf tutarının tüketici üzerine bırakılmasının kararlaştırılabileceği düzenlenmiştir. Malın ön bilgilendirme formunda öngörülenin dışında bir taşıyıcıyla iadesi halinde ise iade masrafının tüketicinin karşılayacağına hükmedilmiştir. Bu durumda tüketicinin talep etmesi halinde iade masrafı, kendisine iade edilecek mal veya hizmet bedeli ile teslimat masraflarından mahsup edilebilecektir. Ancak, tüketiciye teslim edilen malın ayıplı olması durumunda tüketici iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamayacaktır. Satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgi ile bu taşıyıcıyla malın iadesi halinde teslim masrafını geçmemek üzere belirlenen iade masraf tutarına ve hangi tarafça karşılanacağına, öngörülenin dışında bir taşıyıcı ile malın iadesi halinde iade masrafını tüketicinin karşılayacağına ilişkin bilgilere ön bilgilendirmede yer verilmemesi durumunda ise söz konusu masraf satıcı veya sağlayıcı tarafından karşılanacaktır. İade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcının, tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması durumunda satıcı, ilave hiçbir masraf talep etmeksizin iade edilmek istenen malın tüketiciden alınmasını sağlamakla yükümlü tutulmuştur. Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde ise bu bilgilere ön bilgilendirmede yer verilmemesi ya da belirtilen taşıyıcının tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması aracı hizmet sağlayıcıdan kaynaklanıyorsa söz konusu masraf ve yükümlülükler aracı hizmet sağlayıcı tarafından karşılanmak zorundadır.  

2) TÜKETİCİNİN CAYMA HAKKININ KULLANAMAYACAĞI SÖZLEŞMELER

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nin 15’inci maddesinde taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça tüketicinin cayma hakkının kullanamayacağı sözleşmeler sayılmış olup getirilen değişiklikle tüketicinin aşağıdaki sözleşmelerde de cayma hakkını kullanamayacağı düzenlenmiştir :

a) 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre tescili zorunlu olan taşınırlar ile kayıt veya tescil zorunluluğu bulunan insansız hava araçlarına ilişkin sözleşmeler.

b) Tüketiciye teslimi yapılmış olan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara ilişkin sözleşmeler.

c) Canlı müzayede şeklinde açık artırma yoluyla akdedilen sözleşmeler.

d) Tanıtma ve kullanma kılavuzunda satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum veya montajının yapılacağı belirtilen mallardan kurulum ya da montajı yapılanlara ilişkin sözleşmeler.

3) SATICININ, TÜKETİCİYE İADE BEDELİNİ ÖDEME TARİHİ

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nde satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin cayma hakkını kullandığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde, tüm ödemeleri iade etmekle yükümlü kılınmışken yeni düzenlemede bu hüküm değiştirilmiştir. Satıcı, cayma hakkına konu malın, iade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcıya teslim edildiği tarihten itibaren on dört gün içinde tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür. Ancak tüketicinin malı, iade için öngörülenin haricinde bir taşıyıcı ile iade etmesi durumunda söz konusu yükümlülük malın satıcıya ulaştığı tarihten itibaren başlayacaktır.

III) YENİ DÜZENLEMENİN YÜRÜRLÜK TARİHİ

31932 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Yönetmeliğin 18’inci maddesinde yürürlük tarihi düzenlenmiştir. Bu maddeye göre Yönetmeliğin 9’uncu maddesi ile değiştirilen 12’nci maddenin dördüncü fıkrasının son cümlesi 1/1/2023 tarihinde, diğer hükümleri ise 1/10/2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.

IV) SONUÇ

31932 sayılı Yönetmelikle getirilen değişikliklerde göze ilk çarpan hususlar, aracı hizmet sağlayıcıların yükümlülüklerinin arttırılmış olması ve tüketici aleyhine olacak şekilde cayma hakkına ilişkin değişiklikler getirilmiş olmasıdır. Gerek cayma hakkının kullanılamayacağı sözleşmelerin genişletilmiş olması gerek cayma hakkını kullanan tüketicinin iadeye ait taşıma bedelinden sorumlu tutulması tüketici aleyhine olacak şekilde düzenlenmiştir. Cayma hakkının kullanılamayacağı sözleşmeler yönünden getirilen Yönetmelik maddesinin ise Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a aykırı olup olmadığı, yönetmelik ile böyle bir sınırlama getirilip getirilemeyeceği hususunda tartışmalı bir konu olarak gündemdedir.

Saygılarımızla

Forensis Hukuk Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için bir hukuk bürosuyla bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz.

Bültene PDF formatında erişmek için tıklayınız...